Türkiye-Bulgaristan Dış Ticareti
İkili ticaretin yakın geçmişini özetlemek gerekirse, 2002-2007 yılları arasında Türkiye Bulgaristan ticaret hacminin yıllık ortalama %26 gibi yüksek bir oranda büyüdüğü, Türkiye’nin Bulgaristan’ın toplam dış ticaretindeki payının sürekli arttığı, ülkemizin Bulgaristan’ın en büyük ihracat pazarı olduğu, Bulgaristan’ın toplam ihracatının %10’dan fazlasını Türkiye’ye yaptığı ve iki ülkenin karşılıklı ticaretinin sürekli dengede olduğu vurgulanmalıdır. Ancak, uluslararası mali krizin etkisiyle 2008 yılında iki ülke arasındaki toplam ticaret hacmi yıllık bazda %10 azalmış, 2009 yılında ise %35 oranında bir düşüş yaşanmıştır. 2007 yılında 3.050 milyon euroya ulaşan ticaret hacmi doruğu kriz sonrasında ancak 2012 yılında 3.152 milyon euroluk ticaret hacmi ile aşılabilmiştir. Krizin etkilerinin azalmaya başlamasıyla ikili ticaret, 2014 yılına kadar dengesiz bir şekilde Türkiye aleyhine gelişmiştir. Söz konusu dönemde Bulgaristan’ın Türkiye’ye ihracatı yıllık ortalama %11,4’lük oran ile büyümüş, Türkiye’den ithalat ise %4,7’lik yıllık büyüme oranında kalmıştır. Netice itibariyle 2009 yılında ikili ticarette 89 milyon euro açık veren Bulgaristan, dengeyi lehine dönüştürerek 2014 yılında 683,3 milyon euroluk fazla vermiştir. 2015-2022 döneminde ise trend tersine dönmüştür. Türkiye’ye ihracat ortalama %3,9 yıllık oranla artmış, Türkiye’den ithalat ise %14,9’luk bir yıllık büyüme oranına ulaşmıştır. Bu gelişme sayesinde Bulgaristan’ın Türkiye ile dış ticaret fazlası açığa dönüşmüştür ve son olarak 2022 yılında söz konusu açık 1.421,1 milyon euro seviyesinde gerçekleşmiştir.
Yıl | İhracat | İthalat | Hacim | Denge |
Değer | Değişim | Türkiye'nin Payı | Değer | Değişim | Türkiye'nin Payı | Değer | Denge | Türkiye'nin Payı | |
2013 | 2004 | 2,38% | 9,0% | 1378 | 15,37% | 5,3% | 3382 | 7,3% | 7,0% | 626 |
2014 | 2077 | 3,61% | 9,4% | 1393 | 1,11% | 5,3% | 3470 | 2,6% | 7,2% | 683 |
2015 | 2006 | -3,39% | 8,7% | 1437 | 3,11% | 5,5% | 3443 | -0,8% | 7,0% | 570 |
2016 | 1889 | -5,83% | 7,8% | 1603 | 11,57% | 6,1% | 3492 | 1,4% | 7,0% | 286 |
2017 | 2481 | 31,35% | 8,9% | 1880 | 17,29% | 6,2% | 4361 | 24,9% | 7,5% | 601 |
2018 | 2234 | -9,99% | 7,8% | 2021 | 7,51% | 6,3% | 4255 | -2,4% | 7,0% | 212 |
2019 | 2172 | -2,76% | 7,3% | 2207 | 9,21% | 6,5% | 4379 | 2,9% | 6,9% | -36 |
2020 | 1803 | -17,00% | 6,4% | 2189 | -0,84% | 7,1% | 3992 | -8,9 | 6,8% | -386 |
2021 | 2151 | 19,32% | 6,1% | 3064 | 39,96% | 7,8% | 5215 | 30,6% | 7,0% | -913 |
2022 | 2824 | 31,29% | 5,9% | 4245 | 38,56% | 7,7% | 7069 | 35,6% | 6,9% | -1421 |
(Kaynak; Bulgaristan Merkez Bankası ,2022)